|
Hàng nội nằm ngoài cuộc vì thói quen sính ngoại Chính sách quốc gia về TTBYT giai đoạn 2002 – 2010 đặt ra mục tiêu mở rộng sản xuất TTBYT đảm bảo tới năm 2010 VN sẽ tự cung cấp được 60% TTBYT thông dụng. Và đến năm 2010, Việt Nam đạt trình độ kỹ thuật về TTBYT ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực. Chính sách này cũng đặt ra mục tiêu Việt Nam sẽ đẩy mạnh sản xuất TTBYT công nghệ cao, đầu tư các dây chuyền công nghệ tiên tiến cho sản xuất TTBYT, dược phẩm và vắc xin.
Hiện hầu hết các thiết bị y tế hiện đại được sử trong trong các bệnh viện lớn của nước ta đều phải nhập khẩu. (Nguồn VNEconomy) Việt Nam hiện có khoảng 1000 bệnh viện lớn nhỏ, nhu cầu về TTBYT rất lớn, đa dạng về chủng loại và đòi hỏi độ an toàn, chính xác cao. Tuy nhiên, số lượng các đơn vị, công ty sản xuất, kinh doanh TTBYT tới nay chỉ mới có 50 đơn vị. Tuy nhiên, sản phẩm TTBYT do các doanh nghiệp trong nước sản xuất lại đang gặp khó khi ra thị trường bởi tâm lý “sính ngoại” của thị trường Việt. Quyết định số 18/2005/QĐ-TTg ngày 21/1/2005 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Nghiên cứu chế tạo và sản xuất TTBYT đến năm 2010” được coi là căn cứ pháp lý quan trọng, tạo động lực để khuyến khích các nhà đầu tư, các nhà nghiên cứu, sản xuất TTBYT và là bước đầu tiên để ngành công nghiệp sản xuất TTBYT của Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, tới nay, không ít đơn vị “kêu khó” khi triển khai. Thị trường mua sắm TTBYT hiện nay vẫn chủ yếu được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu từ các cơ sở y tế nhà nước hoặc từ các chương trình viện trợ của nước ngoài. Các đơn vị y tế tư nhân ít có nhu cầu mua sắm lớn. Tuy nhiên, trong quá trình đấu thầu, doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam lại gặp trở ngại rất lớn bởi tâm lý “sính ngoại” của thị trường. Theo dại diện một tổng công ty đã tham gia đấu thầu nhiều gói thầu lĩnh vực y tế cho biết: “Các cơ sở y tế (đơn vị tổ chức đấu thầu) khi nêu yêu cầu kỹ thuật về tính năng của thiết bị trong hồ sơ mời thầu thường dựa trên cơ sở tính năng và các thông số kỹ thuật kỹ thuật của một số loại đơn lẻ mà họ biết, đôi khi còn yêu cầu cụ thể tiêu chuẩn xuất xứ của thiết bị phải từ Anh, Mỹ, Nhật,…nên khi tham gia đấu thầu các thiết bị y tế do đơn vị trong nước sản xuất không phù hợp hồ sơ mời thầu, và các sản phẩm do doanh nghiệp trong nước sẽ vô tình bị loại ngay…vòng đầu”. Chưa kể, không ít khách hàng khi đặt mua TTBYT yêu cầu xuất xứ hàng hóa phải từ các nước tiên tiến như thuộc EU… Bên cạnh đó, việc cạnh tranh với hàng ngoại của TTBYT nội còn gặp khó khăn bởi thuế nhập khẩu. Một nhà thầu phân tích: “TTBYT nguyên chiếc có thuế nhập khẩu rất thấp và được hưởng mức thuế ưu đãi (hầu hết là bằng 0) trong khi linh kiện nhập khẩu để sản xuất TTBYT lại chịu mức thuế rất cao. Điều này hạn chế khả năng cạnh tranh của các sản phẩm sản xuất trong nước, khuyến khích doanh nghiệp nhập khẩu TTBYT về tiêu thụ”. Những nguyên nhân ấy đã góp phần đưa đến hậu quả là TTBYT sản xuất trong nước không tiêu thụ được ngay trên sân nhà. Trong khi đó, thuốc, vật tư y tế đến tay gười sử dụng lại có giá đắt đỏ, nhưng công dụng và chức năng không khác thuốc nội là bao. Như vậy, cả doanh nghiệp lẫn người bệnh của chúng ta đều thiệt đơn thiệt kép. Tìm cách thúc đẩy sản xuất trong nước Những năm qua, Nhà nước đã khuyến khích, hỗ trợ hoạt động nghiên cứu TTBYT. Hội TTBYT Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu sản xuất TTBYT và đạt kết quả tốt như đề tài sản xuất giường đa năng, chế tạo siêu âm màu Doppler, chế tạo các thiết bị đồng bộ cho một phòng làm răng giả…Không ít đề tài do Hội thực hiện đã đi vào giai đoạn sản xuất với số lượng lớn như đề tài nghiên cứu sản xuất giường đa năng dùng chăm sóc bệnh nhân nặng điều khiển bằng CP. Tuy nhiên, công tác kiểm định và hiệu chuẩn TTBYT cũng gặp không ít khó khăn và cần nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng. Bộ Y tế giao nhiệm vụ cho Viện trang thiết bị và công trình y tế làm đầu mối trong công tác kiểm tra, kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị y tế. Theo Hội TTBYT, công tác kiểm tra, kiểm định và hiệu chuẩn vẫn chưa được đầu tư đúng mức về cả đội ngũ con người và thiết bị nhất là trong điều kiện số lượng và chủng loại TTBYT ngày càng đa dạng và hiện đại. Chất lượng đội ngũ cán bộ công nhân kỹ thuật TTBYT còn thiếu về số lượng, năng lực cán bộ chuyên môn và kinh nghiệm giảng dạy, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế về TTBYT tại các đơn vị. Hiện nay, cả thế giới chưa có quốc gia nào tự sản xuất đủ TTBYT phục vụ cho hoạt động y tế của đất nước mình. Việt Nam cũng không nằm ngoài dnah sách đó. Trước mắt, Việt Nam cần tự tập trung sản xuất các mặt hàng truyền thống, đơn giản như thiết bị nội thất bệnh viện, tủ sấy, nồi hấp dung tích nhỏ, dụng cụ y tế phục vụ y tế học đường với số lượng lớn, chất lượng cao; nghiên cứu, chế tạo các thiết bị công nghệ cao như máy thở, máy gây mê, máy siêu âm,… Theo các chuyên gia, Việt Nam cần tích cực và chủ động tham gia vào các hoạt động hợp tác quốc tế trong khu vực và thế giới để tiếp cận cơ sở pháp lý chung, triển khai những bước đi cần thiết trong quá trình hội nhập lĩnh vực TTBYT, tạo khung pháp lý và môi trường cạnh tranh công bằng. Theo báo Đấu thầu số 201 ngày 8/10/2009.
|
